Beleggen

Wat is goud?

Wellicht overweegt u de aanschaf van een gouden sieraad, wilt u investeren in goud of bent u gewoon benieuwd wat het zachte gele edelmetaal is dat ‘goud´ genoemd wordt? Wat uw beweegreden ook mogen zijn, we vertellen u graag meer over dit bijzondere materiaal.

De oorsprong van

Goud

Goud is al aanwezig op aarde sinds het ontstaan van de planeet. Tijdens de explosie van een enorme supernova – minimaal acht keer de massa van onze zon – vond kernfusie plaats en hier ontstonden zware metalen, waaronder goud. Dit goud en allerlei andere materialen klonterde langzaam samen en de vormde zo onze planeet.

De grootste concentratie goud bevindt zich in de vloeibare aardkern. Op het aardoppervlak vinden goud daarom vaak op plekken waar vulkanische activiteit is geweest, maar ook vinden we in de grond en in rivierbeddingen.

Goud winnen

Een intensief en moeizaam proces

Goud werd vroeger verkregen door goud bevattend zand te wassen met water (pannen) of door het met kwik te extraheren uit goud bevattend gesteente. Deze methoden wordt al sinds 1500 v. Christus gebruikt.

Tegenwoordig wordt het meeste goud gewonnen door het te mijnen; een intensief en moeizaam proces. Belangrijke wingebieden liggen in Zuid-Afrika, Rusland, Canada en de Verenigde Staten van Amerika. In deze gebieden is de concentratie goud hoog genoeg om het mijnen lonend te maken. De grenswaarde is circa 4 gram goud per ton aarde of gesteente.

Na het delven en wassen van de aarde/gesteente wordt het opgelost in kwik. Het goud lost op in het kwik en vervolgens wordt het kwik gedestilleerd. Wat overblijft is ruw goud met een 90% zuiverheidsgehalte. Door het keer op keer te smelten en uiteindelijk gebruik te maken van elektrolyse – ook wel bekend als de Wohlwill-methode – wordt zuiver goud verkregen (met een zuiverheidsgehalte van meer dan 99,95 % ).

Goud schaarste(?)

Hoe schaars is goud?

Is goud schaars? Een eenvoudige vraag met een complex antwoord. Verwacht wordt dat 4-7% van onze aardkorst uit goud bestaat. Het lastige is echter dat goud tot wel 16 kilometer diep zit. De concentratie is hierdoor relatief klein en dat maakt het mijnen een intensief en kostbaar proces.

Toch wordt er jaarlijks zo’n 2.500.000 kilo goud gebruikt, waarvan slechts 25% hergebruik is en dus 75% nieuw gewonnen goud. Het antwoord is daarom ‘ja’ en ‘nee’: relatief gezien komt goud weinig voor en is het een zeldzaam materiaal, maar er worden nog steeds enorme hoeveelheden uit de grond gehaald dus van echt schaarste is voorlopig nog geen sprake.

AU

Goud als symbool

Au is het symbool voor goud en is afgeleid van het Latijnse woord aurum, wat ‘glanzen’ betekent. Het woord ‘goud’ is afgeleid van het Germaanse ‘ghel’, wat ‘geel’ betekent.

Goud is het oudst bekende edelmetaal en wordt al sinds 4000 v. Christus voor sieraden en als ruilmiddel gebruikt.

De Inca’s in Zuid-Amerika hadden een ware passie voor goud. Zij zagen goud als ‘tranen van de zon’ en hadden de gewoonte hun overledenen met een gouden masker en bedenkt met goudpoeder te begraven. Hun land werd bekend als ‘El Dorado’ ofwel ‘het Gouden Land’. De geweldige aantrekkingskracht van goud wordt ook beschreven in verschillende mythes, denk aan Koning Midas, die alles wat hij aanraakte in goud veranderde en Jason en de Argonauten, die op queeste waren om het Gulden Vlies te vinden.

Goud heeft een onmiskenbare aantrekkingskracht en mede door de onvergankelijkheid ervan, wordt het sinds de tweede eeuw van onze jaartelling verwerkt tot trouwringen. Het symboliseert de onvergankelijke (liefdes)band tussen twee mensen. In 1554 heeft de Engelse koningin Mary Tudor ervoor gezorgd dat de gladde gouden trouwring in de mode kwam, door deze voor haarzelf te kiezen.

De vierde vinger van rechts aan de linkerhand werd gedoopt tot ‘ringvinger’, omdat men dacht dat hier vandaan een ader direct naar het hart liep. De beste plek om het symbool van de liefde te dragen.

Sieraden

Een fraaie uitstraling

Om een metaal voor sieraden te gebruiken, moet het onvergankelijk, hard en toch goed te bewerken zijn. Daarnaast moet het natuurlijk ook een fraaie uitstraling hebben. Goud, al dan niet gelegeerd met koper en/of zilver omwille van de hardheid, bleek hiervoor uitermate geschikt.

Goud vergaat en oxideert namelijk niet, daarnaast kan het oneindig gesmolten en bewerkt worden, zonder dat het de kwaliteit van het materiaal verminderd. Door deze eigenschappen is het al eeuwen populair voor sieraden. De oudste bekende gouden sieraden stammen uit 4560 – 4450 v. Christus. De sieraden werden gevonden in de Bulgaarse stad Varna.

Rond de zevende eeuw voor Christus werden door de Etrusken – een volk uit het Middellandse Zeegebied – sieraden vervaardigd met een dermate hoge kwaliteit en artistiek niveau, dat het niet zo misstaan in hedendaagse juweliershuizen.

In de achttiende eeuw nam de welvaart toe en daarmee steeg de vraag naar gouden sieraden en juwelen. Dit zorgde voor een ontwikkeling in de mechanische verwerking van goud. Door de mechanische verwerking kon worden voorzien in de toenemende vraag, zonder dat prijs door het dak schoot. Tot op de dag van vandaag zorgen technologische ontwikkelingen voor ondersteuning van het ambachtelijk vakmanschap, waardoor meesters in het vak steeds mooiere en hoogwaardigere sieraden kunnen maken.

Graan, papier, zilver en zout

Als betaalmiddel

Goud is door de eeuwen niet alleen gebruikt voor sieraden en juwelen, maar heeft ook gediend als ruil- en betaalmiddel. Waarom?

  • Goud kan niet vergaan/bederven

  • Er is een grote behoefte aan goud

  • De hoeveelheid beschikbaar goud is eindig

  • Hoge waarde per gewichtseenheid

  • Het is zuiver en daardoor eenvoudig in waarde te vergelijken

Er zijn andere materialen die ook aan deze eigenschappen voldoen. Zo vindt het woord ‘salaris’ zijn oorsprong bij de Romeinen en betekent ‘zoutrantsoen’. Romeinse soldaten werden namelijk uitbetaald in zout en zout voldeed in die periode ook aan de bovenstaande eigenschappen. Ook schelpen, metalen munten, zilver, graan en papier zijn gebruikt als betaalmiddel. Toch is goud het langste populair, en in gebruik, gebleven. Tegenwoordig wordt goud nauwelijks meer gebruikt als betaalmiddel, maar des te meer als investering en belegging.